SENSÖRİNÖRAL TİP İŞİTME KAYBI

İç kulak ile başlayıp santral işitme merkezine kadar uzanan anatomik bölgeyi etkileyen işitme kayıpları sensörinöral tip işitme kaybı olarak adlandırılır. Bu tür kayıplarda işitsel uyaranların dış ve orta kulak yapıları ile iç kulağa aktarımında herhangi bir problem ile karşılaşılmaz.

Konjenital sensörinöral tip işitme kayıplarının yaklaşık %50’si genetik mutasyonlar, %25’i çevresel faktörler ve %25’i idiyopatik ekolojiye bağlı birçok faktörle ilişkilendirilmektedir. Ototoksisite, CMV, kızamıkçık ve diğer viral enfeksiyonlar konjenital işitme kaybına neden olan çevresel faktörlerin başında gelmektedir. Kazanılmış ise sensörinöral tip işitme kayıplarının başlıca nedenleri arasında ise yaşlanma gürültü maruziyeti ve oto toksisite yer almaktadır ¹.

Sensörinöral tip işitme kayıplarında yapılan saf ses işitme değerlendirmelerinde hava yolu ve kemik yolu işitme eşikleri arasında fark bulunmamaktadır. İşitme kaybının derecesi ve konfigürasyonu ise bireylere göre farklılık göstermektedir ².

Sensörinöral tip işitme kayıpları kendi içerisinde koklear ve retro koklear işitme kaybı olarak ikiye ayrılmaktadır. Koklear işitme kaybı işitsel sistemde koklaya bölgesine etkileyen işitme kayıplarını tanımlamak için kullanılırken, retro koklear işitme kaybı VIII. sinirde meydana gelen hasar sonucu oluşan işitme kayıplarını tanımlamaktadır ^{3, 4}.

Koklear ve retrokoklear patolojilerin ayrımında çeşitli davranışsal ve objektif testler kullanılmaktadır. Uygulanan farklı test sonuçlarına göre özellikle konuşmayı ayırt etme performansındaki düşüş retrokoklear patolojiler ile ilişkilendirilir erken, rahatsız edici ses seviyesinin düşük şiddetle elde edilmesi ile daralan dinamik ranj koklear patolojiler ile karakterizedir ^{4, 5}.

Sensörinöral tip işitme kayıplarında sık görülenler

1. İşitme azlığı
2. Azalmış dinamik ranj
3. Azalmış frekans çözümlemesi
4. Azalmış temporal çözümleme
5. Azalmış işi işitsel dikkat

Sensörinöral tip işitme kayıpları kalıcıdır ve medikal veya cerrahi tedavisi bulunmamaktadır. Bu nedenle sensörinöral tip işitme kayıplı hasta grubuna, kişiye özel değerlendirme yapılarak farklı amplifikasyon seçenekleri önerilir. İşitme cihazları, koklear implant sistemleri, yardımcı dinleme cihazları bunların başlıca örneklerindendir ^{6, 7}.

Sensörinöral Tip İşitme Kayıplarının Nedenleri

Anoksi:

Vücudun oksijen seviyesinin tehlikeli derecede düşük olduğu durumu ifade eder hiç kulaktaki tüy hücrelerinin veya işitme siniri hücrelerinin hasar görmesine ve işitme kaybına neden olabilir. Bu genellikle solunum problemleri, kalp krizi veya başka bir dolaşım sorunu gibi vücudun oksijen alımının engellendiği durumlarda meydana gelebilmektedir ⁹.

Ani İşitme Kaybı:

Genellikle birkaç saat veya gün içinde gelişen ve nedeni tam olarak bilinmeyen bir işitme kaybıdır. Bu durum, iç kulaktaki tüy hücrelerinin, işitme siniri hücrelerinin veya işitme yolu boyunca diğer yapıların aniden etkilenmesi sonucu oluşabilir. Viral enfeksiyonlar, dolaşım sorunları, iç kulak enfeksiyonları, travma, ilaçlar veya oto immün hastalıklar gibi bir dizi faktörle ilişkilendirilmektedir. Genellikle 24 ile 72 saat arasında meydana gelen, en az 3 ardışık frekansta 30dB veya daha fazla işitme kaybı ile sonuçlanan tek taraflı işitme kaybı olarak tanımlanmaktadır ¹⁰.

Hiopksi

Yetersiz oksijen alımına bağlı 9 seviyelerinde oksijen miktarının düşük olması durumudur. Hipoksi, işitme yolu boyunca oksijen taşıyan kan damarlarının hasar gördüğü veya tıkalı olduğu durumlarda meydana gelebilir. Yüksek irtifa, sorunun veya dolaşım problemleri gibi faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir ⁹.

Presbiakuzi

Yaşa bağlı işitme kayıplarını ifade etmektedir. İç kulaktaki tüy hücrelerinin ve işitme yolu bileşenlerinin yaşlanmaya bağlı olarak zaman içinde doğal olarak azalması sonucu meydana gelir. Presbiakuzi, özellikle yüksek frekans işitme kaybı ile ilişkilendirilmektedir ve konuşma anlama performansını düşürmektedir ¹¹.

Viral/bakteriyel enfeksiyonlar:

İşitme yolunun iç kulak kısmında oluşan bu enfeksiyonlar, tüm hücrelerine veya işitme sinirine zarar vererek işitme kaybına yol açabilmektedir ¹².

Ototoksisite:

İç kulaktaki tüm hücrelerine veya işitme yolunun nöral bileşenlerine zarar verebilen ilaçların veya kimyasalların kullanılmasına bağlı olarak gelişen işitme kaybıdır. Özellikle yüksek dozda veya uzun süreli kullanılan belirli ilaçlar oto toksik etkide bulunarak işitme kaybına neden olabilmektedir ¹³.

Meniere Sendromu:

İşitme ve denge işlevlerini etkileyen bir iç kulak rahatsızlığıdır. Bu sendromun temel belirtileri arasında tekrarlayan baş dönmesi bir gül işitme kaybı, kulak çınlaması ve iç kulakta dolgunluk hissi yer almaktadır. Meniere Sendromu, iç kulakta endol lenfatik sıvı dengesizlikleri veya basınç değişiklikleri nedeniyle ortaya çıkabilir. Genelde düşük frekanslarda sensörinöral işitme kaybı gözlenmektedir ¹⁴.

Akustik Nörinom:

İşitme yolunun nöral bileşenlerinden biri olan işitme siniri üzerindeki bir tür tümördür. İşitme siniri boyunca büyüyebilir ve işitme yolunun sensörinöral kısmına bası yapabilir veya işitme sinirini etkileyebilir. İşitme kaybı, çınlama, baş dönmesi ve denge sorunları gibi semptomlar ile karakterizedir ¹⁵.

1-Gail B. Medical Device Technologies A Systems Based Overview Using Engineering Standards. 2 ed.2020:32-34
2-Franz L, Gallo C, Marioni G, de Filippis C, Lovato A. Idiopathic Sudden Sensorineural Hearing Loss in Children: A Systematic Review and Meta-analysis. Otolaryngol Head Neck Surg. Aug 2021;165(2):244-254. doi:10.1177/0194599820976571
3-Blagoveshchenskaia NS. [Differential diagnosis between cochlear and retrocochlear hearing loss]. Vestn Otorinolaringol. Jul-Aug 1982;(4):15-9. Differentsial naia diagnostika mezhdu kokhlearnoi i retrokokhle-arno tugoukhost’iu.
4-Baird SM, Nguyen K, Bhatia DDS, Wei BPC. Inner ear and retrocochlear pathology on magnetic resonance imaging for sudden and progressive asymmetrical sensorineural hearing loss. ANZ J Surg. Jun 2019;89(6):738-742. doi: 10.1111/ans.14957
5-Liberman MC, Kujawa SG. Cochlear synaptopathy in acquired sensorineural hearing loss: Manifestations and mechanisms. Hearing Research. 2017/06/01/ 2017;349:138-147. doi:https://doi.org/10.1016/j. heares.2017.01.003
6-Akdas F. Socuklarda Sensörinöral Isitme Kaysplan ve Odyolojik Degerlendirme. Türkiye Klinikleri.
2012;5(2):32-40.
7-Kim Y, Yang CJ, 100 MH, Song CI, Chung JW. Changes of Temporal Processing and Hearing in Noise after Use of a Monoural Hearing Aid in Patients with Sensorineural Hearing Loss: A Preliminary Study. J Audiol Otol. Jul 2021;25 3): 146-151. doi:10.7874/jao.2021.00038
8-Senkal ÖA. Derecesine ve lokalizasyonuna göre isitme kayplari. In: Belgin E, ed. Temel Odyoloji. Gines
Tip Kitapevi; 2017:301-302:chap 22.
9-Roizen NJ. Nongenetic causes of hearing loss. Ment Retard Dev Disabil Res Rev. 2003;9(2): 120-7. doi: 10.1002/mrdd.10068
10-Alexander TH, Harris JP. Incidence of Sudden Sensorineural Hearing Loss. Otology & Neurotology.
2013;34(9)
11-Reis LR, Escada P. Presbycusis: do we have a third ear? Braz J Otorhinolaryngol. Nov-Dec 2016;82(6):710-
714, doi: 10.1016/j.bjorl.2015.12.006
12-Cohen BE, Durstenfeld A, Roehm PC. Viral causes of hearing loss: a review for hearing health profession-als. Trends Hear. Jul 29 2014;18doi:10.1177/2331216514541361
13-Michels TC, Duffy MT, Rogers DJ. Hearing Loss in Adults: Differential Diagnosis and Treatment. Am Fam Physician, Jul 15 2019;100(2):98-108.
14-Hoskin JL. Ménière’s disease: new guidelines, subtypes, imaging, and more. Curr Opin Neurol. Feb 1
2022;35(1):90-97. doi: 10.1097/wco.0000000000001021
15-Takahashi M, Inagaki A, Aihara N, Murakami S. Acoustic neuromas associated with sudden sensorineural hearing loss. Acta Otolaryngol. May 2022;142(5):415-418. doi: 10.1080/00016489.2022.2080862